Grafikteki Eksen Etiketlerini Biçimlendirme (Rapor Oluşturucusu ve SSRS)

Makale
01/15/2013

Koordinat tabanlı grafik türlerinde (sütun, çubuk, alan, nokta, çizgi ve aralık), veri ilişkilerini kategorilere ayırmak ve görüntülemek için kullanılan iki eksen vardır. Her bir eksene farklı türde biçimlendirme uygulanır.

Eksen Özellikleri iletişim kutusunu veya Özellikler bölmesini kullanarak eksenleri biçimlendirebilirsiniz. Biçimlendirmek istediğiniz ekseni sağ tıklatın ve eksen metni, sayı ve tarih biçimleri, ana ve ara değer çizgileri, otomatik sığan etiketler ve eksen çizgisinin kalınlık, renk ve stili değerlerini değiştirmek için Eksen Özellikleri'ni tıklatın. Eksen başlığı değerlerini değiştirmek için, eksen başlığını seçin ve Eksen Başlığı Özellikleri'ni tıklatın.

Eksen etiketleri grafik üzerindeki ana aralıkları belirler. Varsayılan olarak grafik, metinlerin üst üste gelmesini önlemek için etiketlerin eksen üzerinde en iyi nasıl yerleştirileceğini belirleyen bir algoritma kullanır.

[!NOT]

SQL Server Data Tools'daki Rapor Oluşturucusu ve Rapor Tasarımcısı ile rapor tanımları (.rdl) oluşturabilir ve bunları değiştirebilirsiniz. Her yazma ortamı raporları ve ilişkili öğeleri oluşturmak, açmak ve kaydetmek için farklı yollar sağlar. Daha fazla bilgi için, Web'de microsoft.com sitesinde Rapor Tasarımcısı'nda ve Oluşturucusu'nda Rapor Tasarlama makalesine bakın.

Eksen Türleri

Grafikte iki birincil eksen bulunur: değer ekseni ve kategori ekseni.

Grafiğin kategori ve değer eksenleri

Veri kümenizden bir alanı grafik yüzeyine sürüklediğinizde, grafik bu alanın kategori eksenine mi yoksa değer eksenine mi ait olduğunu belirler.

Değer ekseni genellikle grafiğin dikey (veya y) eksenidir. Grafiği çizilen sayısal veri değerlerini görüntülemek için kullanılır. Veri alanları bölgesine sürüklenen bir alan değer ekseninde çizilir. Kategori ekseni genellikle grafiğin yatay (veya x) eksenidir. Çubuk grafiklerde bu eksenler yer değiştirmiştir. Çubuk grafiği türlerinde, kategori ekseni dikey eksendir, değer ekseni de yatay eksendir. Daha fazla bilgi için, bkz. Çubuk Grafikler (Rapor Oluşturucusu ve SSRS).

Grafik Eksen Etiketi Aralıklarını Nasıl Hesaplar

Eksen etiketlerini biçimlendirmeden önce, grafiğin eksen etiketi aralıklarını nasıl hesapladığını anlamalısınız. Bu, istediğiniz eksen etiketleme davranışını elde edecek şekilde gerekli özellikleri ayarlamanızı sağlar.

Eksen ölçeği, eksen boyunca görüntülenen veri aralığını tanımlayan bir minimum ve bir maksimum değerle sınırlanır. Grafik her bir eksendeki minimum ve maksimum değerleri sonuç kümenizdeki değerleri temel alarak hesaplar. Değer ekseninde, ölçek her zaman değer alanındaki en küçük sayı ile en büyük sayı tarafından belirlenir. Kategori ekseninde, minimum ve maksimum veri türleri kategori alanınızın türüne göre belirlenir. Bir veri kümesindeki herhangi bir alan üç alan kategorisi türünden biri olarak kategorilendirilebilir. Aşağıdaki tabloda bu üç kategori alanı türü gösterilmiştir.

Kategori Alanı Türü	Açıklama	Örnek
Sayısal	Kategoriler x ekseni boyunca sayısal sırada çizilir.	Çalışan kimlik numarasına göre satış raporu, x ekseni boyunca çalışan kimlik numaralarını görüntüler.
Tarih/saat	Kategoriler x ekseni boyunca kronolojik sırada çizilir.	Aylara göre satış raporu, x ekseni boyunca tarihleri görüntüler.
Dizeler	Kategoriler x ekseni boyunca veri kaynağında ilk göründükleri sıraya göre çizilir.	Bölgeye göre satış raporu, x ekseni boyunca bölge adlarını görüntüler.

İki ekseni bulunan tüm grafik türleri, grafikte temiz bir görüntü elde etmek ve etiketlerin çakışmasını önlemek amacıyla, sığdırılması gereken çok fazla kategori olduğunda bazı eksen etiketlerini gizleyecek şekilde tasarlanmıştır.

Uygulama, etiketlerin eksende nereye yerleştirileceğini aşağıdaki adımlara göre hesaplar:

Sonuç kümesindeki değerler temel alınarak minimum ve maksimum değerler belirlenir.
Bu minimum ve maksimum değerlere göre, bir eşit mesafeli eksen aralıkları sayısı (genellikle dört ile altı arasında) hesaplanır.
Eksen etiketi özelliklerine bağlı olarak etiketler bu aralıklarla görüntülenir. Etiketlerin yerleşimini etkileyen özellikler arasında yazı tipi boyutu, etiketlerinde görüntülenme açısı ve metin kaydırma özellikleri bulunur. Bu eksen etiketi otomatik sığdırma seçenekleri değiştirilebilir.

Grafiğin Eksen Etiketlerini Hesaplama Örneği

Burada gösterilen tablo bir sütun grafiğine çizilecek örnek satış verileri içermektedir. Ad alanı Kategori Grupları bölümüne ve Miktar alanı da Değerler bölümüne eklenir.

Ad	Miktar
Mete Göktepe	229
Attila Biber	112
Haluk Koçak	494
Ebru Ersan	247
Sibel Mersin	339
Tülin Oktay	194

Quantity alanı değer ekseni boyunca çizilir. En düşük değer 112 ve en yüksek değer 494'tür. Bu durumda grafik, 0'da başlayan ve 500'de bilen bir ölçek hesaplar. Grafik ayrıca 100 büyüklüğünde beş eşit mesafeli aralık hesaplar ve 0, 100, 200, 300, 400 ve 500 konumlarına etiketler oluşturur.

Name alanı kategori ekseni boyunca çizilir. Grafik dört ile altı etiket arasında bir sayı hesaplar ve etiketlerin üst üste gelmeden kategori eksenine nasıl sığabileceğini belirlemek için otomatik sığdırma ayarlarını hesaplar. Sonuç olarak bazı kategori etiketleri gösterilmeyebilir. Otomatik sığdırma seçeneklerini her eksen için ayrı olarak geçersiz kılabilirsiniz.

Kategori Ekseninde Tüm Etiketleri Görüntüleme

Değer ekseninde, eksen aralıkları grafik üzerindeki veri noktalarının tutarlı bir ölçümünü sağlar. Ancak, kategori ekseninde, bu işlev kategorilerin eksen etiketleri olmadan görünmesine neden olabilir. Normalde tüm kategorilerin etiketlenmesini istersiniz. Tüm kategorileri göstermek için aralık sayısını 1 olarak ayarlayabilirsiniz. Daha fazla bilgi için, bkz. Eksen Aralığı Belirtme (Rapor Oluşturucusu ve SSRS).

[!NOT]

Eksen üzerinde otomatik etiketleme özellikleri el ile belirlenen bir ayarla geçersiz kılındığında grafiğin diğer tüm öğeleri uygun şekilde yeniden boyutlandırması gerekir. Sonuç olarak, etiketlerin boyutları ve konumlarıyla ya da grafikteki diğer öğelerin boyutlarıyla ilgili tahmin edilemeyen sonuçlarla karşılaşabilirsiniz.

Değişken Eksen Aralıkları

Grafik boyutuna bakmaksızın grafik yaklaşık beş adet eksen etiketi aralığı hesaplar. Geniş veya yüksek grafiklerde, bir eksende yalnızca beş etiket gösterirseniz, etiketler arasında büyük boşluklar oluşabilir. Bu da veri noktalarının eksen üzerindeki değerlerini belirlemeyi zorlaştırır. Geniş veya yüksek grafiklerde bu davranışın oluşmaması için değişken bir eksen aralığı ayarlayabilirsiniz. Grafik, grafiğin genişliğini veya yüksekliğini temel alarak, ilgili eksene bağlı olarak bir eksende görünebilecek en uygun etiket sayısını hesaplar. Daha fazla bilgi için, bkz. Eksen Aralığı Belirtme (Rapor Oluşturucusu ve SSRS).

Eksen Değerlerini Sırala

Kategoriler, x ekseni boyunca, sonuç kümesinde göründükleri sıraya göre görüntülenir. Sorguya bir SORT komutu eklemek veya bir ifade kullanarak veri kümesini sıralamak suretiyle grup sıralamasını değiştirebilirsiniz. Grafik veri bölgeleri diğer tüm veri bölgeleri ile aynı şekilde sıralanır. Verileri sıralama hakkında daha fazla bilgi için, bkz. Veri Bölgesinde Verileri Sıralama (Rapor Oluşturucusu ve SSRS).

Kategori Ekseninde Skalar Değerler Belirtme

Varsayılan olarak grafik, yalnızca veri kümesindeki geçerli değer içeren veri noktaları için eksen etiketleri görüntüler. Örneğin, kategori ekseninde 1, 2 ve 6 değerleri varsa, grafik yalnızca 1, 2 ve 6 kategorilerini gösterir. Kategori değerlerinin ölçeğini korumak için, grafiğin skalar bir eksen kullanmasını isteyebilirsiniz. Bu senaryoda, veri kümeniz 3-5 arası değerleri içermediği halde, grafik x ekseninde 1-6 arası değerler için etiket gösterir.

Skalar eksen ayarlamanın iki yolu vardır:

Eksen Özellikleri iletişim kutusunda Skalar eksen seçeneğini seçin. Bu, eksende, ilgili herhangi bir gruplandırma değeri olmayan konumlara sayısal değerler veya tarih/saat değerleri ekler. Daha fazla bilgi için, bkz. Eksen Özellikleri İletişim Kutusu, Eksen Seçenekleri (Rapor Oluşturucusu ve SSRS).
Seri Özellikleri iletişim kutusunda Kategori alanı seçeneği için bir alan seçin veya bir ifade yazın. Grafik, belirttiğiniz kategori alanındaki tüm değerler için eksen aralıkları ekler.

Kategori Eksenine Kenar Boşlukları Ekleme veya Kaldırma

Çubuk, Sütun ve Dağılım grafik türlerinde, grafik otomatik olarak x ekseninin uçlarına kenar boşlukları ekler. Kenar boşluğunun boyutunu değiştiremezsiniz. Diğer tüm grafik türlerinde, grafik kenar boşluğu eklemez. Daha fazla bilgi için, bkz. Grafiğe Kenar Boşlukları Ekleme veya Çıkarma (Rapor Oluşturucusu ve SSRS).