Akademia Windows 7 - Część 6: Libraries, Federated Search i PowerShell

Autor: Łukasz Foks

Opublikowano: 4 listopada 2009

Zawartość strony

	Wprowadzenie
	Wstęp do Libraries
	Praca z Libraries
	Udostępnianie bibliotek
	Libraries i przekierowywania folderów
	Wstęp do Federated Search
	Jak to działa?
	Dlaczego warto się zainteresować wyszukiwaniem sfederowanym?
	Search Connector dla strony publicznej
	Search Connector dla witryny SharePoint
	Dodatkowe uwagi przy tworzeniu plików .osdx
	Wstęp do PowerShell
	Podsumowanie
	Zasoby dodatkowe

Wprowadzenie

Windows 7 zawiera szereg nowych funkcji. Jednym z najważniejszych obszarów innowacji są w nim wszystkie funkcje i rozwiązania, które wpływają na podniesienie tzw. produktywności zarówno pracy zwykłego użytkownika, jak i administratora. W niniejszej, szóstej już publikacji z cyklu Akademia Windows 7 przyjrzymy się trzem najważniejszym elementom – funkcji Libraries (biblioteki), mechanizmowi wyszukiwania wielu lokalizacji FederatedSearch (wyszukiwanie sfederowane) oraz powłoce skryptowej PowerShell, która występuje w drugiej wersji i jest znacznym usprawnieniem w zakresie zarządzania i użytkowania systemu, szczególnie dla specjalisty IT.

Do początku strony

Wstęp do Libraries

Nieodłącznym elementem korzystania z systemu operacyjnego jest przechowywanie danych. Każdy użytkownik w inny sposób „kataloguje” swe zasoby plikowe, co zależy również w od tego, czy robi to w domu czy w pracy. Najczęściej niestety zasoby są rozproszone, nie tylko w obrębie profilu, ale również całego komputera, a nawet sieci. To nieuniknione w dzisiejszych czasach, gdy nawet w domu korzysta się z kilku komputerów. Co prawda system Windows narzuca sposób przechowywania danych, udostępniając domyślne katalogi My Documents, Downloads, My Pictures lub podobne, ale tutaj też występuje problem rozproszenia. Na przykład istnieje domyślny katalog Public, w którym również znajdują się „foldery tematyczne”. Poza tym są zasoby dostępne na serwerach, z których też korzysta się często (w środowisku domowym może to być system Windows Home Server, który działa w sieci gospodarstwa i udostępnia prekonfigurowane katalogi). Pojawia się więc pytanie, co zrobić, aby efektywnie korzystać z zasobów znajdujących się w różnych miejscach? Z pomocą przychodzi funkcja Libraries (biblioteki), którą oferuje system Windows 7. Biblioteki to „wirtualne miejsca”, w których użytkownicy mogą przechowywać i zarządzać zasobami plikowymi, łącząc je w konkretne kolekcje elementów z uwzględnieniem wielu lokalizacji. Idąc jeszcze dalej, biblioteka to tak naprawdę plik o rozszerzeniu *.library-ms, który definiuje właściwości i listę katalogów (wszystkie „pliki bibliotek” znajdują się w \Users\Nazwa\AppData\Roaming\Microsoft\Windows\Libraries).

Do początku strony

Praca z Libraries

W Windows 7 tuż po instalacji znajdziemy cztery utworzone biblioteki – Documents, Music, Pictures, Videos. Każda z nich łączy dwie lokalizacje – dany folder w profilu użytkownika i katalog publiczny. Zapisanie zdjęcia w katalogu My Pictures (katalogu użytkownika) spowoduje zatem, że plik będzie również prezentowany w bibliotece Pictures. I tu na chwilę się zatrzymajmy. Po przeczytaniu ostatnich zdań może się pojawić pytanie, co się stanie, jeżeli zapiszemy plik bezpośrednio w bibliotece? W takiej sytuacji system zapisze plik w tzw. domyślnej lokalizacji, którą określa użytkownik podczas dodawania/edycji zawartości biblioteki, która sama nie przechowuje żadnego pliku! Na przykład w magazynie Pictures będzie to folder My Pictures, jak pokazano poniżej. Aby zmienić domyślną lokalizację zapisu, należy po wciśnięciu prawego przycisku myszy na folderze, który nie jest domyślną lokalizacją, wskazać opcję Set as default save location.

Rysunek 1: Lokalizacje bibliotek.

Istnieją dwa sposoby uzyskania dostępu do menu edycji biblioteki (np. pokazanego wyżej): można wybrać opcję Properties, klikając na konkretnej bibliotece, bądź – będąc już w obrębie biblioteki – wybrać łącze widniejące pod nazwą biblioteki (Includes: X locations). Potem można dodawać i usuwać konkretne foldery.

Rysunek 2: Zawartość biblioteki.

Gdy już wiemy, jak edytować właściwości domyślnych bibliotek, czas na stworzenie własnych, dostosowanych.

Aby utworzyć nową bibliotekę, należy przejść do katalogu Libraries i wskazać opcję New library z poziomu paska okna. Po nadaniu jej nazwy zaleca się przejść do właściwości nowej biblioteki (prawy-przycisk myszy na bibliotece, wskazujemy opcję Properties).

Rysunek 3: Właściwości biblioteki.

Nim rozpoczniemy dodawanie katalogów do biblioteki, musimy określić, jaki będzie miała charakter, to znaczy, jaki rodzaj zasobów będzie w niej integrowany. W sekcji Optimize this library for: wybieramy rodzaj zasobów: zdjęcia, wideo, muzykę lub dokumenty. Jeżeli zawartość będzie mieszana, wskazujemy opcję General items. Dzięki tej decyzji system będzie optymalizował zasoby według wybranej kategorii.

Teraz można przystąpić do edycji zawartości. Dodajemy zasoby za pomocą przycisku Include a folder... Do biblioteki możemy dodawać zarówno zasoby lokalne (znajdujące się w obrębie profilu użytkownika lub na innych dyskach/partycjach przyłączonych do komputera), jak i zasoby, które nie są podłączone do używanego komputera, a znajdują się w sieci bądź w pamięci przenośnej.

Przejdźmy do szczegółów. W bibliotece możemy uwzględnić zasób udostępniony gdzieś w naszej sieci, jeżeli będzie indeksowany. Zdalne lokalizacje również mogą zostać wykorzystanie w bibliotece, dzięki funkcji Offline Files. Możemy również dołączyć dane z dysku zewnętrznego, ale tylko wtedy, gdy zostaną dodane jako dyski twarde (i będą widoczne w sekcji Hard Disk Drives w Computer), i udostępnione katalogi z innego komputera będącego w tej samej grupie domowej (HomeGroup). Nie uda się dodać folderów znajdujących się na nośnikach optycznych CD/DVD i innych oraz dysków flash zidentyfikowanych jako wymienne. Zamieszczona dalej tabela ilustruje przedstawione wymagania:

Lokalizacje, któremożna dodać dobiblioteki	Lokalizacje,których niemożna dodać dobiblioteki
Zasoby partycji systemowej Zasoby pozostałych partycji/dysków Zasoby na dyskach zewnętrznych (widoczne jako dysk lokalny) Zasoby w lokalizacji sieciowej (jeżeli jest indeksowana) Zasoby w lokalizacji sieciowej przechowywane w trybie offline Zasoby komputera dołączonego do HomeGroup.	Zasoby dysków wymiennych Zasoby nośników CD/DVD Zasoby w lokalizacji sieciowej nieindeksowane i niedostępne w trybie offline Sieciowe pamięci masowe I pozostałe.

Biblioteki da się usunąć, jednak bibliotekę domyślną zaleca się ukryć, gdyż takie aplikacje jak Windows Media Player czy Windows Media Center (zintegrowane z Libraries) mogą je z powrotem utworzyć. Ukrycie spowoduje, że użytkownik nie będzie biblioteki widział, aplikacje zaś wręcz odwrotnie – będą miały do niej dostęp. Aby ukryć bibliotekę, należy zaznaczyć ją, następnie w oknie właściwości, które było prezentowane wcześniej, odznaczyć pole wyboru przy Shown In navigation pane bądź wskazać Don’t show In navigation pane z poziomu menu kontekstowego.

Do początku strony

Udostępnianie bibliotek

Windows 7 oferuje funkcję HomeGroup, która zapewnia użytkownikowi domowemu łatwe tworzenie sieci łączącej domowe komputery. Funkcje bibliotek pozwalają na integrację z grupą domową, umożliwiając udostępnianie własnych Libraries innym komputerom. Pierwsze opcje związane z udostępnianiem możemy wskazać już na etapie konfigurowania grupy domowej, zaznaczając pola wyboru przy jednej z domyślnych Libraries (nie możemy na tym etapie wybrać własnej).

Rysunek 4: Udostępnianie bibliotek.

Aby udostępnić własną bibliotekę grupie domowej, musimy przejść do katalogu Libraries, następnie z menu kontekstowego danej biblioteki wybrać opcję Share with -> Homegroup.

Do początku strony

Libraries i przekierowywania folderów

Administratorzy, stosując się do wymagań danej firmy, mogą określać sposób wykorzystywania bibliotek na komputerach klienckich. Przedstawiamy więc metody dostosowania Libraries w środowisku domenowym, w którym wykorzystano funkcję przekierowania folderów.

Biblioteki nie mogą być wykorzystywane w kontekście przekierowywania folderów, gdyż są naprawdę „wirtualnymi łącznikami” fizycznych lokalizacji. Jeżeli chcemy przekierować zawartość biblioteki, musimy sięgnąć do ustawień dołączonego do niej „fizycznego” foldera, np. Moich Dokumentów, które bez problemów można przekierować, korzystając ze standardowych procedur.

Jeżeli foldery, np. wspomniany Moje Dokumenty, zostały przekierowane na serwer, który nie indeksuje zawartości i nie zezwolono na przechowywanie oraz synchronizację tych plików w trybie offline lokalnie, w celu optymalizacji działania należy skonfigurować politykę Turn off Windows Libraries features that rely on indexed file data (domyślnie nie jest skonfigurowana), która znajduje się w węźle User Configuration\Administrative Templates\Windows Components\Windows Explorer. W opisanym przypadku ustawienie polityki należy zdefiniować na wartości Disabled, aby wyłączyć część funkcji Libraries, które są przeznaczone dla zawartości indeksowanej. Taka konfiguracja umożliwi bezproblemową pracę z nieindeksowaną zawartością. Jeżeli nie skonfigurujemy tego ustawienia, a opisana sytuacja w scenariuszu istnieje, możemy zwiększyć liczbę potencjalnych żądań kierowanych do działu wsparcia przez użytkowników, którzy bezskutecznie próbują wykorzystać opcje dostępne dla zawartości indeksowanej, a tak naprawdę ich zasoby, które „zostały wyniesione” na serwer, nie są indeksowane.

Rysunek 5: Konfiguracja polityki "Turn off Windows Libraries features that rely on indexed file data".

Do początku strony

Wstęp do Federated Search

W poprzednich akapitach omawialiśmy funkcję, która ma połączyć kilka lokalizacji w jedną, a tym samym zapewnić jednoczesny dostęp do rozproszonych danych. Kolejną funkcją ułatwiającą korzystanie z wielu źródeł jest Federated Search. Wyszukiwanie sfederowane w Windows 7 pozwala na sprawdzenie wielu miejsc, np. stron internetowych, zasobów intranetowych (np. witryny SharePoint), zasobów konkretnej aplikacji z poziomu jednego okna Eksploratora Windows (użytkownik nie musi uruchamiać kilku stron czy aplikacji, aby znaleźć informację lub plik). Federated Search jest funkcją, która wykorzystuje potencjał standardu OpenSearch. Standard OpenSearch 1.1 określa sposób, w jaki klient zapytuje, kieruje swe żądanie do usługi, oraz metodę spełnienia żądania i dostarczenia odpowiedzi klientowi. Wyszukiwanie sfederowane w Windows 7 podłącza się do usług, które mogą odbierać zapytania OpenSearch i potrafią przekazać wyniki klientowi, zarówno w formacie RSS, jak i ATOM.

Wyszukiwanie w konkretnych zasobach usługi jest możliwe, jeżeli użytkownik doda tzw. plik Search Connector Description w formacie .osdx, który można napisać w ciągu 5 minut. Następnie należy dodać go do systemu, jak pokazano poniżej.

Rysunek 6: Dodawanie pliku Search Connector Description.

Do początku strony

Jak to działa?

Schemat działania Federated Search opiera się na wykorzystaniu klienta i serwera, który zawiera dane, oraz sposobu przekazywania/odbierana zapytania, a później przekazywania wyników.

Usługa webowa, do której będą wysłane zapytania, musi być zgodna ze standardem OpenSearch (więcej szczegółów w specyfikacji standardu), odpowiadać na zapytania GET URL kierowane od klienta oraz zawierać wyszukiwany termin osadzony w adresie URL.

Gdy użytkownik doda plik .osdx, następnie w oknie Eksploratora Windows w polu wyszukiwania wpisze frazę i go zatwierdzi (np. klawiszem Enter), kwerenda zostanie przekazana do tzw. dostawcy OpenSearch, który działa lokalnie i jest odpowiedzialny za jej „podanie dalej”, do zasobu zdalnego, dla którego utworzono plik Search Connector Description. Po przetworzeniu żądania przez zgodną z OpenSearch usługę następuje przekazanie wyników w postaci dokumentu XML sformatowanego w RSS bądź ATOM. Plik XML zostaje przetworzony już po stronie klienckiej przez dostawcę OpenSearch, który wyniki swojej pracy zwraca w oknie Eksploratora Windows.

Do początku strony

Dlaczego warto się zainteresować wyszukiwaniem sfederowanym?

Po pierwsze, bo jest to po prostu wygodne – z poziomu jednego okna możemy wyszukać informacje zarówno w Internecie, jak Intranecie. Po drugie, co również dotyczy ergonomii – wyniki są prezentowane czytelnie. Do nazwy i opisu dodano miniatury, a nawet możliwość podglądu (np. plików aplikacji Microsoft Office). Użytkownik nie powinien poczuć różnicy między korzystaniem z wyników wyszukiwana sfederowanego a wyszukiwaniem lokalnym, bez problemów bowiem można np. skopiować dokument tekstowy z okna wyników na pulpit, a nawet z poziomu konkretnej aplikacji uzyskać dostęp do danych „zewnętrznych” i dodać zawartość do np. dokumentu programu Word. Po trzecie, rozwiązanie jest łatwe w implementacji, musimy jedynie dostarczyć plik .osdx. Po czwarte, nie jest wymagana żadna infrastruktura serwerowa, która obsłużyłaby tę technikę. Trzeba tylko sprawdzić, czy zasób, który będziemy chcieli przeszukiwać, wspiera zapytania OpenSearch. Po piąte, rozwiązanie bazuje na standardzie, do którego specyfikacji mamy pełny, nieodpłatny dostęp, co ułatwia tworzenie zaawansowanych rozwiązań lub po prostu zrozumienie szczegółowej architektury rozwiązania.

Do początku strony

Search Connector dla strony publicznej

Poniżej zaprezentowana została składnia pliku . osdx. Można go używać do własnych celów, należy jedynie zmienić nazwę witryny i dodać nazwy oraz opisy (i zapisać jako plik z rozszerzeniem .osdx).

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> 

<OpenSearchDescription xmlns="http://a9.com/-/spec/opensearch/1.1/" xmlns:ms-ose="https://schemas.microsoft.com/opensearchext/2009/"> 

<ShortName>NAZWA</ShortName> 

<Description>OPIS</Description> 

<Url type="application/rss+xml" template="http://api.search.live.com/rss.aspx?source=web&amp;query={searchTerms} site:ADRES&amp;web.count=50"/> 

<Url type="text/html" template="http://search.live.com/results.aspx?q={searchTerms}+site:ADRES"/>

<ms-ose:ResultsProcessing format="application/rss+xml">

<ms-ose:LinkIsFilePath>-1</ms-ose:LinkIsFilePath>

</ms-ose:ResultsProcessing>

</OpenSearchDescription>

Po dodaniu takiego pliku, już z poziomu Eksploratora Windows użytkownik będzie mógł przeszukiwać zasoby danej witryny. Poniżej: na przykładzie Portalu Społeczności Windows Server System WSS.pl.

Rysunek 7: Przeszukiwanie portalu WSS.pl.

Do początku strony

Search Connector dla witryny SharePoint

Witryny SharePoint, które istnieją w sieciach wielu przedsiębiorstw, to najczęściej obszerne składnice dokumentów i zbiór informacji, które muszą być łatwo dostępne. I w tej dziedzinie Federated Search ma szansę odnieść największy sukces.

Aby przygotować Search Connector dla witryny SharePoint, trzeba najpierw sprawdzić, w jaki sposób wyszukiwarka przyjmuje zapytania. Nie jest to trudne, należy jedynie zobaczyć strukturę łącza. Poniżej prezentujemy gotową składnię Search Connector dla portalu społeczności MS-Groups, który działa na tej platformie.

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>

<OpenSearchDescription xmlns="http://a9.com/-/spec/opensearch/1.1/" xmlns:ms-ose="https://schemas.microsoft.com/opensearchext/2009/">

  <ShortName>MS-Groups</ShortName>

  <Description>Wyszukaj na portalu spolecznosci MS-Groups.pl</Description>

  <Url type="application/rss+xml" template="http://ms-groups.pl/search/_layouts/srchrss.aspx?k={searchTerms}&amp;start={startIndex}" />

  <Url type="text/html" template="http://ms-groups.pl/search/strony/Results.aspx?k={searchTerms}" />

<ms-ose:ResultsProcessing format="application/rss+xml">

<ms-ose:LinkIsFilePath>-1</ms-ose:LinkIsFilePath>

</ms-ose:ResultsProcessing>

</OpenSearchDescription>

Do początku strony

Dodatkowe uwagi przy tworzeniu plików .osdx

Przy tworzeniu własnych Search Connector trzeba pamiętać o kilku podstawowych zasadach. Po pierwsze, nie należy używać polskich znaków w nazwie oraz opisie strony, bo Search Connector nie będzie mógł zostać dodany do zasobów Eksploratora Windows i wyświetli się następujący komunikat.

Rysunek 8: Błąd Eksploratora Windows.

Musimy też pamiętać o kompatybilności. Pliki .osdx tworzone na wersji Beta systemu mogą nie zadziałać w wydaniu Release Candidate i wyższych (w tym w finalnej).

Do początku strony

Wstęp do PowerShell

PowerShell to rozwiązanie, w które Microsoft w ostatnich latach bardzo wiele inwestuje. Wersja pierwsza pojawiła się wraz z Microsoft Exchange Server 2007, a każdy kolejny produkt coraz lepiej integruje się z PowerShell. W Windows 7 oraz Windows Server 2008 R2 debiutuje druga wersja tej powłoki skryptowej, która oferuje nowe możliwości.

PowerShell w kolejnym wydaniu ułatwia pracę administratora, podnosząc stopień jej automatyzacji. Został opracowany tak, aby administrator, który nie ma doświadczenia programistycznego i nie zna języków programowania, mógł efektywnie wykorzystywać możliwości skryptów, zwłaszcza że teraz jest wbudowany w system.

Pierwszą, najbardziej zauważalną nowością jest Windows PowerShell Integrated Scripting Environment (ISE), graficzny edytor umożliwiający wygodną pracę ze skryptami (dotychczas odbywała się w prostym, a zarazem niewygodnym notatniku) – tworzenie ich, testowanie, debugowanie. Zapewnia wsparcie przy tworzeniu skryptów, oferując takie udogodnienia jak kolorowanie składni, numerowanie wierszy, interfejs zakładkowy (do ośmiu niezależnych sesji), łatwy dostęp do pomocy kontekstowej.

Rysunek 9: Integrated Scripting Environment (ISE).

Kolejnym obszarem zmian w PowerShell 2.0 są cmdlety, które stanowią jedną z najważniejszych zalet powłoki skryptowej. Cmdlet to polecenie zorientowane na konkretne zadanie, które pomaga szczególnie osobom, które rozpoczynają pracę z PowerShell i nie znają języka skryptowego. W Windows 7 pojawiło się ponad 100 nowych cmdletów, np. związane z Zasadami Grupy, które były tematem drugiej części Akademii Windows 7. Oczywiście istnieje również możliwość tworzenia własnych bądź użytkowania udostępnionych przez zewnętrznych twórców i firmy.

Wersję drugą powłoki wzbogacono o możliwości zdalne – PowerShell Remoting. Administrator ma teraz szansę wykonywać polecenia PowerShell na wielu komputerach w sieci jednocześnie, wykorzystując protokół WS-Management (istnieje wymóg instalacji WinRM i PowerShell 2.0 na stacjach końcowych). Nowy PowerShell ma również funkcję Eventing zapewniającą wykorzystanie skryptów w kontekście konkretnych zdarzeń (WMI i .NET). Wprowadzano tzw. moduły umożliwiające „spakowanie” cmdletów, funkcji i innych plików w udziały (ich zawartość jest w pełni dowolna). Taki udział można dystrybuować do innych użytkowników. Dodano również wsparcie transakcji oraz tzw. background jobs, które umożliwiają wykonywanie poleceń „w tle”, zarówno na lokalnym, jak i zdalnie obsługiwanym komputerze. Konkretne przykłady wykorzystania nowości w PowerShell 2.0 będą prezentowane w kolejnych częściach cyklu.

Do początku strony

Podsumowanie

Windows 7 oferuje szereg nowych funkcji, które usprawniają pracę z systemem. W zakresie przechowywania danych będą to biblioteki (Libraries), które umożliwiają użytkownikowi stworzenie „punktu” łączącego wiele lokalizacji (folderów), dostępnych zarówno lokalnie, jak i w sieci. Inną ciekawą funkcją jest wyszukiwanie sfederowane (Federated Search), rozwiązanie oparte na standardzie OpenSearch, które pozwala na przeszukiwanie wielu lokalizacji zewnętrznych bez wdrażania klientów na stacjach czy budowania zaawansowanej infrastruktury serwerowej. W Windows 7 debiutuje druga wersja powłoki skryptowej PowerShell, która teraz jest dostępna już po instalacji, dzięki czemu nie trzeba pobierać i dodawać nowych elementów. Wyróżnia się nowymi funkcjami, m.in. wprowadzeniem graficznego edytora, nowych cmdletów, wsparcia transakcji i zadań w tle, oraz umożliwia korzystanie z modułów.

Do początku strony

Zasoby dodatkowe

• Microsoft TechNet: Windows 7 Manageability Overview
• Microsoft TechNet: What's New in Windows PowerShell
• Microsoft TechNet: Windows Search, Browse, and Organize Administrator's Guide
• Centrum Pobierania Microsoft: Windows 7 Federated Search Provider Implementer's Guide

---

Łukasz Foks (MCTS, MCITP) Pasjonat technologii Microsoft. W swoim portfolio posiada kilkadziesiąt artykułów i porad technicznych związanych z systemami Microsoft Windows. Zastępca redaktora naczelnego największego portalu technicznego o serwerowych rozwiązaniach Microsoft - http://wss.pl, z którym związany jest już od kilku lat. Aktywnie udziela się również prowadząc liczne prezentacje oraz wspierając Warszawską Grupę Użytkowników i Specjalistów Windows od początku jej istnienia, będąc współtwórcą tej grupy. Szczególnie preferowanymi obszarami tematycznymi są Windows Desktop Experience oraz Windows Deployment.

Do początku strony